Περισσότεροι από 400 συμμετέχοντες παρακολούθησαν το Συνέδριο για την Πρωτοβουλία για την Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων που πραγματοποιήθηκε στον Φάρο του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), στις 25 Ιανουαρίου 2023. Το πρόγραμμα εντάσσεται στο πλαίσιο της διεθνούς Πρωτοβουλίας για την Υγεία του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), η οποία περιλαμβάνει έργα συνολικού προϋπολογισμού άνω των $750 εκατομμυρίων, και υλοποιείται σε συνεργασία με φορείς και επαγγελματίες στην πρώτη γραμμή του δημόσιου συστήματος υγείας και το Child Mind Institute (CMI) ⸺ με τη στήριξη του Υπουργείου Υγείας.
Το Συνέδριο παρακολούθησαν επαγγελματίες από ένα ευρύ φάσμα κλάδων, όπως από τους τομείς της υγείας, της εκπαίδευσης, της κοινωνικής πρόνοιας και της παιδικής προστασίας. Η ενθουσιώδης συμμετοχή μίας τόσο μεγάλης μερίδας ανθρώπων από τόσο διαφορετικούς κλάδους υπογραμμίζει αφενός την ευρεία αναγνώριση της σημασίας της ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων και αφετέρου την ενισχυμένη βούληση για ουσιαστικές συνεργασίες στον τομέα.
Στο όραμα, το έργο και τη μελλοντική κατεύθυνση της Πρωτοβουλίας αναφέρθηκαν οι Συντονιστές του Δικτύου της Πρωτοβουλίας, και συγκεκριμένα η Δρ. Αναστασία Κουμούλα, η Καθηγήτρια Ασπασία Σερντάρη, ο Καθηγητής Κωνσταντίνος Κώτσης, η Καθηγήτρια Κατερίνα Παπανικολάου, ο Καθηγητής Νικόλαος Ζηλίκης, η Δρ. Λίλιαν Αθανασοπούλου, η Καθηγήτρια Μαρία Μπάστα. O Dr. Harold Koplewicz, Ιδρυτικός Πρόεδρος και Ιατρικός Διευθυντής του CΜΙ, αναφέρθηκε στις ανάγκες ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων σε παγκόσμια κλίμακα, τονίζοντας: «H ψυχική υγεία θα αποτελέσει την καθοριστική κρίση στον τομέα δημόσιας υγείας για τη δική μας αλλά και την επόμενη γενιά». Η Δρ. Κουμούλα υπογράμμισε τη σημασία του προγράμματος, κάνοντας παράλληλα μία αναδρομή στην ιστορία του τομέα παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας στην Ελλάδα κατά τις τελευταίες δεκαετίες.
Στο πρώτο πάνελ έγινε παρουσίαση του προγράμματος στην ευρύτερη κοινότητα ψυχικής υγείας και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης παιδιών και εφήβων στην Ελλάδα, με έμφαση στα δομικά στοιχεία που συνθέτουν την πρωτοβουλία, όπως η δημιουργία και δραστηριοποίηση του Δικτύου, ο σχεδιασμός βασικών και εξιδεικευμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων, καθώς και η διάθεση μία ευρείας πηγής δωρεάν, online, οδηγών με προσβάσιμες, επιστημονικά τεκμηριωμένες πληροφορίες σχετικά με θέματα ψυχικής υγείας για φροντιστές, εφήβους, εκπαιδευτικούς και επαγγελματίες υγείας.
Στο δεύτερο πάνελ παρουσιάστηκαν συνοπτικά τα ευρήματα της ερευνητικής δράσης της Πρωτοβουλίας σχετικά με την κατάσταση και τις ανάγκες του τομέα ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων στη χώρα μας, με έμφαση στις ιδιαίτερες ανάγκες των τοπικών κοινωνιών. Τα πρώτα ευρήματα, που εμπλουτίστηκαν με προσωπικές εμπειρίες από φροντιστές, εκπαιδευτικούς, επαγγελματίες υγείας και νέους ανθρώπους, κατέδειξαν τα κύρια ζητήματα πρόσβασης σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας για παιδιά και εφήβους, την ανάγκη περαιτέρω κατάρτισης επαγγελματιών στον τομέα της εκπαίδευσης, καθώς και τη σημασία ενίσχυσης των επαγγελματιών στον τομέα δημόσιας υγείας.
Το τρίτο πάνελ επικεντρώθηκε στο Πρόγραμμα Νεανικής Συμμετοχής (Youth Engagement Scheme -YES) και στα στάδια υλοποίησής του. Ο Γιώργος Μόσχος, Διευθυντής του Προγράμματος YES και πρώην Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού στην Ελλάδα, από κοινού με μέλη των Συμβουλευτικών Ομάδων YES στην Αθήνα και Θεσσαλονίκη, και συγκεκριμένα Βασιλική Βατάλη, Μόδεστο Γαβαλά και Νέλλη Σερντάρη, μίλησαν για την εμπειρία τους και τη συνεργασία τους με τους εφήβους που συμμετέχουν στις Συμβουλευτικές Ομάδας ανά Ελλάδα. Παράλληλα, αναφέρθηκαν στην απόφαση η φετινή δράση του Προγράμματος να επικεντρωθεί στο ζήτημα του στρες, ως βασικό θέμα που απασχολεί τους νέους ανθρώπους που απαρτίζουν τις εκάστοτε ομάδες. Ο Γιώργος Μόσχος χαρακτηριστικά ανέφερε: «Τα παιδιά αισθάνονται ότι ανήκουν όταν οι φωνές τους ακούγονται- ας μην το ξεχνάμε αυτό».
Στο τελευταίο πάνελ, εκπρόσωποι από το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, την UNICEF Ελλάδος, την οργάνωση The Home Project και τα Παιδικά Χωριά SOS συζήτησαν τις προκλήσεις και ανάγκες της παιδικής προστασίας και παροχής φροντίδας ψυχικής υγείας σε παιδιά που βρίσκονται σε ευάλωτες καταστάσεις. Παράλληλα, μοιράστηκαν τη δική τους οπτική σχετικά με την καλύτερη δυνατή υποστήριξη επαγγελματιών που στηρίζουν καθημερινά ευάλωτες ομάδες παιδιών και εφήβων. Οι ομιλητές συμφώνησαν ότι η συνεργασία με τον ευρύτερο κλάδο έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς πολλοί επαγγελματίες βρίσκονται αντιμέτωποι με αντίστοιχες προκλήσεις, ενώ παράλληλα προσφέρει ευκαιρίες ανταλλαγής ιδεών και τεχνογνωσίας. Την ίδια άποψη υποστήριξε και o Kevin Dowling, Διευθυντής Στρατηγικών Πρωτοβουλιών και Ανάπτυξης του National Children’s Alliance (NCA), που μίλησε για τη σημασία ενίσχυσης της εκπαίδευσης και αλληλεπίδρασης μεταξύ επαγγελματιών από διαφορετικούς κλάδους, στο πλαίσιο των Child Advocacy Centers στις ΗΠΑ.
Ο Luis Augusto Paim Rohde, καθηγητής και Πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας για την Ψυχιατρική Παιδιών και Εφήβων (IACAPAP) προσέγγισε το ζήτημα της ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων με μια παγκόσμιας οπτική, συζητώντας κατά τη διάρκεια της κεντρικής του ομιλίας, τον επιπολασμό ψυχικών διαταραχών σε παιδιά και εφήβους διεθνώς, και τονίζοντας τη σημασία της έγκαιρης παρέμβασης, της καταπολέμησης του στίγματος και της ενδυνάμωσης της νέας γενιάς επαγγελματιών ψυχικής υγείας. Ο καθηγητής Rhode υπογράμισσε παράλληλα την ιδαίτερη σημασία της προσαρμογής των παρεμβάσεων στο πολιτισμικό και κοινωνικο-οικονομικό πλαίσιο κάθε περιοχής, σημειώνοντας ότι «Χρειάζεται να ακούμε όσους έχουν αντίστοιχα βιώματα».
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με σύντομη ομιλία του Ανδρέα Δρακόπουλου, Πρόεδρου του ΙΣΝ, που δήλωσε: «Τα πάντα περιστρέφονται γύρω από την έννοια της προσβασιμότητας, κάθε άνθρωπος πρέπει να έχει πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας».
Παρακολούθησε ολόκληρο το συνέδριο